Nasze konie, Różności

Wyniki oceny zootechnicznej dokonanej podczas badania koni w 2013 roku – dr inż. Maciej Jackowski

W 2013 roku badania przeprowadzono dwukrotnie: na wiosnę i w sierpniu. Przedstawiamy wyniki badań 102 koni przeprowadzonych w sierpniu.

badania2013

Tab. 1. Charakterystyka badanych w sierpniu koni – wiek (rok urodzenia) i rasa [n/%].

rasa 2009 – 2010 2006 – 2008 2001 – 2005 ? 2000 ? = 100,0% % 102 / % 95
Śl 4 12,12 26 78,79 3 9,09 0 0,0 33 32,35 / 34,74
Sp 1 7,14 7 50,00 6 42,86 0 0,0 14 13,73 / 14,74
Zim 0 0,0 4 30,77 6 46,15 3 23,08 13 12,74 / 13,68
Inne 2 5,71 18 51,44 13 31,14 2 5,71 35 34,31 / 36,84
Brak d. 7 6,86 / –
Razem 7 6,86 55 53,93 28 27,45 5 4,90 95/102 93,14 / –

Tab. 2. Charakterystyka koni – lata użytkowania na trasie [n/%] dla 95 koni (badania sierpniowe).

1 rok 2 lata 3 lata 4 lata 5 lat 6 lat 7 lat 8 9 lat 10 lat śr
Śl 9/27,27 15/45,45 7/21,21 0/0,0 1/3,03 0/0,0 1/3,03 0/0,0 0/0,0 0/0,0 2,18
Sp 3/21,43 5/35,71 2/14,29 2/14,29 1/7,14 1/7,14 0/0,0 0/0,0 0/0,0 0/0,0 2,71
Zim 2/15,38 1/7,69 3/23,08 1/7,69 2/15,38 2/15,38 1/7,69 0/0,0 0/0,0 1/7,69 4,31
Inne 4/11,43 8/22,86 11/31,43 3/8,57 4/11,43 1/2,86 3/8,57 0/0,0 1/2,86 0/0,0 3,74
? 18/18,95 29/30,53 23/24,21 6/6,32 8/8,42 4/4,21 5/5,26 0/0,0 1/1,05 1/1,05 3,02

Tab. 3. Stan kopyt

Kopyta wadliwe (n) Prawidłowe p/t (n) Do przekucia (n) Razem
przednie tylne l. koni n %
Śl 10 10 15 8/10 4 33 32,25
Sp 2 2 3 7/4 1 14 13,73
Zim 5 3 5 3/5 1 13 12,74
Inne 9 7 9 10/23 3 42 41,18
Razem [n/%] 24/ 23,53 22/ 21,57 32/ 31,37 28/42 68,63 9/ 8,82 102 100,00

Tab. 4. Ocena ruchu

Wadliwy Poprawny Razem
przodem tyłem
Śl 17 3 13 33
Sp 5 1 8 14
Zim 7 2 4 13
Inne 16 3 23 42
Razem [n/%] 45 9 48 102

Tab. 5. Kondycja

Zbyt zapasione Zbyt chude Poprawna Ogółem
Śl 6 1 26 33
Sp 0 2 12 14
Zim 3 1 9 13
Inne 4 7 31 42
Razem [n/%] 13 / 12,75 11 / 10,78 78 / 76,47 102100,00

Tab. 6. Liczba koni przedstawionych do badań wiosennych w 2013 roku w grupach wiekowych.

Grupy 2009 – 2010 [n/%] 2006 – 2008 [n/%] 2001 – 2005 [n/%] ? 2000 [n/%] Razem
n %
1 7/8,54 42/51,22 26/31,71 7/8,54 82 29,50
2 4/5,48 35/47,94 25/34,25 9/12,33 73 26,25
3 8/10,13 40/50,63 27/34,18 4/5,06 79 28,42
4 3/6,82 23/52,27 12/27,27 6/13,64 44 15,83
Razem 22/7,91 140/50,36 90/32,37 26/9,35 278 100,00

Badania wiosenne, w kolejnych 4 terminach ocenie poddano: 1 – 82 koni, 2 – 73 konie, 3 – 79 koni, 4 – 45 koni,, razem = 279 koni

Tab. 7. Stwierdzone wartości tętna zaraz po przyjeździe (T1) oraz po 10 minutach postoju (T2) w grupach wiekowych.

Zakres 2009 – 2010 2006 – 2008 2001 – 2005 ? 2000 Ogółem
T 1 n = 101 ? 50 1 2 3 0 6
51 – 70 5 26 15 5 51
71 – 85 4 23 12 0 39
? 86 2 2 1 0 5
T2 n = 95 ? 40 0 3 2 0 5
41 – 64 9 43 27 5 84
? 65 2 5 0 0 7

Tab. 8. Stwierdzone wartości oddechów zaraz po przyjeździe (O1) oraz po 10 minutach postoju (O2) w grupach wiekowych.

Zakres 2009 – 2010 2006 – 2008 2001 – 2005 ? 2000 Ogółem
O1 n = 101 ? 25 0 3 1 2 6
26 – 40 3 21 11 0 35
41 – 60 5 20 10 3 38
? 61 3 12 7 0 22
O2 n = 91 ? 20 0 1 0 0 1
21 – 40 5 33 13 4 55
41 – 50 3 10 12 1 26
? 51 3 3 3 0 9

Tab. 9. Stwierdzone wartości tętna zaraz po przyjeździe (T1) oraz po 10 minutach postoju (T2) w grupach lat użytkowania na trasie.

Zakres 1 rok 2 lata 3 lata 4 lata 5 lat 6 lat 7 lat 8 9 lat 10 lat ?
T1 n = 99 ? 50 1 0 2 0 1 1 0 0 0 0 5/5,05
51 – 70 8 16 14 4 5 2 3 0 0 1 53/53,54
71 – 85 10 13 6 2 2 1 1 0 1 0 36/36,36
? 86 3 1 0 0 0 1 0 0 0 0 5/5,05
T2 n = 89 ? 40 1 2 1 1 0 1 0 0 0 0 6/6,74
41 – 64 13 21 5 5 7 4 4 0 1 1 76/85,39
? 65 3 4 0 0 0 0 0 0 0 0 7/7,87
? ? 99 n/% 22 22,22 30 30,30 22 22,22 6 6,06 8 8,08 5 5,05 4 4,04 0 0,0 1 1,01 1 1,01
? 89 n/% 17 19,10 27 30,34 21 23,60 6 6,74 7 7,87 5 5,62 4 4,49 0 0,o 1 1,12 1 1,12

Tab. 10. Stwierdzone wartości oddechów zaraz po przyjeździe (O1) oraz po 10 minutach postoju (O2) w grupach lat użytkowania na trasie.

Zakres 1 rok 2 lata 3 lata 4 lata 5 lat 6 lat 7 lat 8 9 lat 10 lat ?
O1 n = 95 ? 25 0 3 1 0 1 0 1 0 0 0 6
26 – 40 3 10 9 4 4 2 0 0 1 0 33
41 – 60 7 10 11 1 2 0 4 0 0 1 36
? 61 8 6 2 1 1 2 0 0 0 0 20
O2 n = 90 ? 20 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
21 – 40 10 20 14 4 4 2 3 0 0 1 58
41 – 50 2 6 6 1 1 2 2 0 1 0 21
? 51 5 1 1 1 2 0 0 0 0 0 10
? ? 95 n/% 20 18,95 29 30,53 23 24,21 6 6,32 8 8,42 4 4,21 5 5,26 0 0,0 1 1,05 1 1,05
? 90 n/% 18 20,00 27 30,00 21 23,33 6 6,67 7 7,78 4 4,44 5 5,56 0 0,0 1 1,11 1 1,11

Tab. 11. Liczba koni, które nie powinny pracować po badaniach wiosennych.

Tętno Oddechy Schorzenia ? koni wg argumentów Razem
n % n % n % n % n %
1 3 3,66 (1) (1,22) 0 0,0 3 3,66 82 29,50
2 1 1,37 (1) (1,37) 1 1,37 2 2,74 73 26,25
3 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 79 28,42
4 3 6,82 (3) (6,82) 1 2,27 4 9,09 44 15,83
? 7 2,52 (5) (1,80) 2 0,72 9 3,23 278 100,00
  • Praca koni na drodze do Morskiego Oka od kilku lat jest przedmiotem krytyki organizacji ochrony zwierząt w Polsce i atakiem wielu przygodnych turystów
  • Padnięcie Jordka – jednego z koni pracujących na tej trasie – dało początek lawinie oskarżeń, że wykonywana praca jest dla tych koni zbyt ciężka
  • Wśród argumentów dotyczących zakazu pracy koni na tej trasie pojawia się często propozycja wprowadzenia w ich miejsce melexów (pojazdów o napędzie elektrycznym). Czy może w tej sprawie właśnie o to chodzi?
  • Jedynie u 2 koni (na 98 poddanych pełnemu badaniu) poziom CK był na tyle wysoki, że mogło to świadczyć o pewnym „zmęczeniu” ich mięśni, aczkolwiek u jednego z nich po analizie krwi pobranej po powtórnym w tym dniu wyjeździe z turystami na Włosienicę stwierdzono o wiele niższy niż pierwotnie poziom enzymu CK
  • Na podstawie badań 278 koni ustalono, że zbyt wielkie tętno (pow. 64 uderzeń/min. i zbyt duża częstotliwość oddechów mogły wskazywać na zbyt duże zmęczenie 7 koni (2,52% badanych)
  • Urazy mechaniczne i schorzenia kończyn były przyczyną zalecenia wstrzymania ich użytkowania dla 2 koni (0,72%)
  • Najczęściej konie pracowały na tej trasie drugi (30,53%), trzeci (24,21%) lub pierwszy (18,95%) sezon
  • Najliczniej reprezentowana była grupa koni gorącokrwistych, a w niej koni śląskich (32,35%) oraz innych w typie szlachetnym, w tym także sp (13,73%)
  • Największą grupę stanowiły zwierzęta młode, urodzone w latach 2006-2008 (53,93%) oraz 2001-2005 (27,45%) .